Ц.Дамдинсүрэн гуайн орчуулгын "Алтан загасны үлгэр", "Олег цэцний дуулал" ориг зохиолоосоо илүү гарахаас лав л дутахгүй тансаг. Үлгэр тууль дээр ийм чөлөөт , залуусын хэллэгээр "далийлт хазайлттай" орчуулга болмоор шиг. Ц.Дамдинсүрэн гуай "Монголын нууц товчоог" орчин цагийн монгол хэлэнд кирил үсгэнд буулгахдаа анх олдсон эх сурвалжид байхгүй олон шүлэг найраг нэмсэн, түүхэн баримт, эх сурвалжийг "мурийлгасан" гэж шүүмжлэгддэг. Дамдинсүрэн гуайн орчуулга тухайн зохиолчын санааг өөрийнхөөрөө гаргаад, уг зохиолыг дахин шинээр биччихсэн шиг байдгаараа онцлог, бараг шууд энэ орчуулга түүнийх байх гэж танигдахаар энд тэнд нь монгол ардын зүйр цэцэн үг, холбоо үг, өвөрвөц хэл шигтгээсэн "гарын үсэгтэй". Ер нь орчуулагч өөрийн хэв маягийг ямар нэг хэлбэрээр үлдээдэг шиг. Орчуулагч өөрийн хэв маягийг үлдээх үү, зохиолчийн бичгийн хэвийг хадгалах уу? гэдэг сонин асуулт гарч ирж байна. Уран сайхны буюу чөлөөт орчуулга, хадмал орчуулга аль нь зөв гэж эсрэгцүүлж яривал утгагүй. Хаана хэзээ яаж донжий нь олон хэрэглэх гэдэгт л учир байх шиг.
Гүн-Үйлст орчуулагч Пушкины шүлгийн орчуулгын түүвэр гаргажээ. Тэрээр "Миний орчуулгуудад толгой холбох, нэмэлт шигтгээ хийх зэрэг монгол шүлгийн уламжлал үгүйлэгдэж мэдэх боловч, их шүлэгчийн хэлэх гэсэн санаа, орос шүлгийн хэм хэмнэл тусгалаа олсон гэдэгт найднам. Ер нь орос шүлэг бол орос л шүлэг шүү дээ. Жирийн уншигч монгол шүлэг уншиж байгаа мэт Пушкиний шүлгийг унших нь хир боломж хийгээд авцалдаатай вэ гэдгийг би мэдэхгүй юм" гэжээ. Евгений Бонверийн орчуулгаар Пушкиний шүлэг дэлхийн хэл хэмээн хүлээн зөвшөөрөгдсөн англи хэлнээ хэрхэн буусныг бас цөөхөн шүлгээр толилуулсан байна.
Гүн-Үйлст орчуулагч Пушкины шүлгийн орчуулгын түүвэр гаргажээ. Тэрээр "Миний орчуулгуудад толгой холбох, нэмэлт шигтгээ хийх зэрэг монгол шүлгийн уламжлал үгүйлэгдэж мэдэх боловч, их шүлэгчийн хэлэх гэсэн санаа, орос шүлгийн хэм хэмнэл тусгалаа олсон гэдэгт найднам. Ер нь орос шүлэг бол орос л шүлэг шүү дээ. Жирийн уншигч монгол шүлэг уншиж байгаа мэт Пушкиний шүлгийг унших нь хир боломж хийгээд авцалдаатай вэ гэдгийг би мэдэхгүй юм" гэжээ. Евгений Бонверийн орчуулгаар Пушкиний шүлэг дэлхийн хэл хэмээн хүлээн зөвшөөрөгдсөн англи хэлнээ хэрхэн буусныг бас цөөхөн шүлгээр толилуулсан байна.
А.С.Пушкин
К...
Эгшин зуурын үзэгдэл мэт
Энгүй сайхны суу мэт
Энхрий царай чинь өмнө гэрэлтсэн
Энгүй сайхны суу мэт
Энхрий царай чинь өмнө гэрэлтсэн
Гайхамшигт мөчийг би дурснам.
Итгэл үгүй шаналан явахад
Илбэ зэрэглээнд түгшин суухад
Илхнээ сонсдох ялдам хоолой
Зүүднээ үзэгдэх янагхан царай.
Он жил улирч, оломгүй амьдрал халирч
Оюун бодол урьдын мөрөөдөл замхрав.
Одоо би чиний ялдам хоолой
Эгэлгүй төрхийг чинь мартаж дээ.
Сэтгэлд гэгээ татаж, онгод угтахгүй
Сэмхэн нулимс, амьдрал, дурлалгүй
Сүүмгэр бөглүү, харанхуйн дунд
Өдөр хоногууд уйтайяа хөвөрлөө.
Эгшин зуурын үзэгдэл мэт
Энгүй сайхны суу мэт
Энхрий царай чинь ахин гэрэлтэв,
Зүрх сэтгэл минь дахин булгилав.
Сэтгэлд гэгээ татаж, онгод угтав.
Сац бас амьдрал, нулимс, амраг хайр эгэв.
Сайн сайхнаар зүрх бялхан цохилж,
Зөвхөн үүний учир зол заяа гийвэй.
К...
Я помню чудное мгновенье:
Передо мной явилась ты,
Как мимолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
В томленьях грусти безнадежной,
В тревогах шумной суеты,
Звучал мне долго голос нежный
И снились милые черты.
Шли годы. Бурь порыв мятежный
Рассеял прежние мечты,
И я забыл твой голос нежный,
Твои небесные черты.
В глуши, во мраке заточенья
Тянулись тихо дни мои
Без божества, без вдохновенья,
Без слез, без жизни, без любви.
Душе настало пробужденье:
И вот опять явилась ты,
Как милолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
И сердце бьется в упоенье,
И для него воскресли вновь
И божество, и вдохновенье,
И жизнь, и слезы, и любовь.
Итгэл үгүй шаналан явахад
Илбэ зэрэглээнд түгшин суухад
Илхнээ сонсдох ялдам хоолой
Зүүднээ үзэгдэх янагхан царай.Он жил улирч, оломгүй амьдрал халирч
Оюун бодол урьдын мөрөөдөл замхрав.
Одоо би чиний ялдам хоолой
Эгэлгүй төрхийг чинь мартаж дээ.
Сэтгэлд гэгээ татаж, онгод угтахгүй
Сэмхэн нулимс, амьдрал, дурлалгүй
Сүүмгэр бөглүү, харанхуйн дунд
Өдөр хоногууд уйтайяа хөвөрлөө.
Эгшин зуурын үзэгдэл мэт
Энгүй сайхны суу мэт
Энхрий царай чинь ахин гэрэлтэв,
Зүрх сэтгэл минь дахин булгилав.
Сэтгэлд гэгээ татаж, онгод угтав.
Сац бас амьдрал, нулимс, амраг хайр эгэв.
Сайн сайхнаар зүрх бялхан цохилж,
Зөвхөн үүний учир зол заяа гийвэй.
К...
Я помню чудное мгновенье:
Передо мной явилась ты,
Как мимолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
В томленьях грусти безнадежной,
В тревогах шумной суеты,
Звучал мне долго голос нежный
И снились милые черты.
Шли годы. Бурь порыв мятежный
Рассеял прежние мечты,
И я забыл твой голос нежный,
Твои небесные черты.
В глуши, во мраке заточенья
Тянулись тихо дни мои
Без божества, без вдохновенья,
Без слез, без жизни, без любви.
Душе настало пробужденье:
И вот опять явилась ты,
Как милолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
И сердце бьется в упоенье,
И для него воскресли вновь
И божество, и вдохновенье,
И жизнь, и слезы, и любовь.
Д.Гүн-Үйлст, орчуулга, 2007
To...
I just recall this wondrous instant:
You have arrived before my face
A vision, fleeting in distance,
A spirit of the pure grace.
In pine of sorrow unfair,
In worldly harassment and noise
I dreamed of your beloved air
And heard your quiet, gentle voice.
Years passed. The tempests' rebel senders
Have scattered this delightful dream,
And I forgot this sound tender
And how heavenly you seemed.
In gloomy dark of isolation,
My days were gradually moved,
Without faith and inspiration,
Without tears, life, and love.
My soul awoke with decision:
And you again came as a blest,
Like an enchanting fleeting vision,
I just recall this wondrous instant:
You have arrived before my face
A vision, fleeting in distance,
A spirit of the pure grace.
In pine of sorrow unfair,
In worldly harassment and noise
I dreamed of your beloved air
And heard your quiet, gentle voice.
Years passed. The tempests' rebel senders
Have scattered this delightful dream,
And I forgot this sound tender
And how heavenly you seemed.
In gloomy dark of isolation,
My days were gradually moved,
Without faith and inspiration,
Without tears, life, and love.
My soul awoke with decision:
And you again came as a blest,
Like an enchanting fleeting vision,
A spirit of the pure grace.
My heart beats on in resurrection
It has again for what to strive:
Divinity and inspiration,
Life, tears, and eternal love.
Divinity and inspiration,
Life, tears, and eternal love.
Евгений Бонвер, орчуулга
Жич: А.С.Пушкины шүлэг Ц.Дамдинсүрэн, Ч.Чимид нарын орчуулгаар арван жилийн сурах бичигт байсан шиг? Энэ шүлгийн орчуулгын өөр хувилбар, дээрх томчуудынх байвал бүр сайн, байвал илгээнэ үү.
Жич: А.С.Пушкины шүлэг Ц.Дамдинсүрэн, Ч.Чимид нарын орчуулгаар арван жилийн сурах бичигт байсан шиг? Энэ шүлгийн орчуулгын өөр хувилбар, дээрх томчуудынх байвал бүр сайн, байвал илгээнэ үү.
21 comments:
Надад бол Дамдинсүрэн гуайн стил илүү таалагддаг. Хятадууд ямар ч гадаад үгийг ойролцоо дуудлагатай ханзаар нь орлуулаад л өөриймшүүлж нутагшуулдаг шүү дээ.(Латин үсэг ашиглахгүйгээр) Тэрэн шиг Монгол хүний сэтгэхүйд ойр буухаар нь л байсан нь дээр болов уу гэж боддог юм. Хэрэв үнэхээр дэлхийн хүн болох ёстой юм бол эх зохиолыг нь эх хэлээр нь уншиж л гоо сайхныг нь мэдэрнэ үү гэхээс хэчнээн сайн орчуулсан байлаа гээд зохиолчийн түвшинд хүргэх нь юу л бол.
Тэгээд ч монгол орчуулга гэдэг бол ерөнхийдөө массд хандаж байгаа эд. Уран зохиол сонирхдог ахмад настай хүмүүс, эсвэл хэл сурах боломжгүй мэдээллээс таслагдсан хэн нэгэн заавал яагаад Орос ёс заншлыг мэдэж байж нэг шүлэгний утга санааг ойлгох ёстой гэж? Тэр хүмүүст дунд нь ойлгохгүй юмийг нь ойлгуулж зуучилж өгөхийн тулд л орчуулагч гэдэг мэргэжил/ажил байгаа байлгүй. Түүнээс өгүүлбэрийн бүтцийг нь хадгалаад л үг үгээр нь орчуулж байгаа мнемоник хөрвүүлэгчээс (автомат) ямар ялгаа байх вэ. Нэг хэлний аймгийнхан дотор хөрвүүлдэг ийм автомат хөрвүүлэгч зөндөө байгаа. Ядаж л Гүүгл транслэйтэр ашигласан ч болно
Я помню чудное мгновенье:
Передо мной явилась ты,
Как мимолетное виденье,
Как гений чистой красоты.
Энэ мөрийг би хэзээ ч мартдаггүй юм. Арван жилд байхдаа цээжилж байсан. Тухайн үед утга агуулгыг нь нээх сайн мэдэхгүй байсан ч яагаад ч юм энэ шүлгийн мөр уншигдахаар өөрийн эрхгүй өндөр нам нас чацуу эгнүүлэн ургуулсан модод тэгээд нэг сандал төсөөлөгдөөд байдаг байж билээ.
Надад бол үгчилж орчуулснаас утгачилж орчуулсан нь илүү юм шиг санагддаг. Орчуулга гэдэг маань тэр хэлийг мэддэг хүний ажил биш монгол хэлээ сайн мэддэг байх ёстой гээд байдгийн зангилаа нь энд байдаг байх. Тэгэхгүй үгчилээд орчуулвал одоо бараг тийм программ гарч байгаа байлгүй. Ер нь бардаагаар бодоход хэлнийхээ онцлогт л тохируулж оруулж ирэхийг л орчуулга гэх юм болов уу. Дамдин сүрэн гуайн арга дээр байхаа. Сүүлийн үеийн орчуулгууд орчуулга биш хөрвүүлгэ болчихоод заримыг ойлгоход хэцүү л байх юм.
Ogoo: Heleed yuhev chadal hurdeg bol Damdinsuren guai shig l orchuulah ni deer. Pushkini shulgiin ene orchuulagch oros shulgiin style hadgalah gesen gej baina, zarim humuus english helnii tuhain hunii style hadgalj baina, shine hev oruulj irj baina geed mongol hund hurch ochihoorgui sonin mayagaar orchuulaad baih yum?!
Ogii: Yamar sonin medremj ve, iim zurh setgeliin duulal utga ni garaagui ued sandal tegsh tairagdsan mod bolj haragddag?? hehe
Bum: Ene Gun-Uilst ugchileegui, oros shulgiin ontslog hadgalj utgachilsan baina. Damdinsuren guai bol mongol shulgiin ontslogt taaruulj moriin eh togsgold tolgoi holboj, mongol horshoo ug tsetsen ugeer shigtgej orchuuldag. Za uuniig Damdinsuren guai orchuulj dee gemeer ooriin gariin usgee uldeedeg. Orchuulagch ooriin hev mayagaa uldeeh uu? Zohiogchiin hev mayagiig gargaj ireh uu gedegt l gol asuudal baina.
Altan zagasnii ulgeriin Dmadinsuren guain orchuulga gaihaltai shuu. Orostoi n' tulgahad tun oir mortloo yag l mongol hund taaruulaad ev donjiig n' mon sain taaruulsan sanagddag.
Алтан загас тасархай. Үүнээс өөрөөр алтан загасны үлгэрийг төсөөлж болно гэж үү. Ай мэдкү.
Дамдинсүрэн гуайн стил илүү гэж мөхөс би бодох авч, цаад утга санааг аливаа үгийн далийлт, утгийн мурийлтгүйгээр илэрхийлж чадваас үнэхээр тансаг. Гэвч заримдаа тэгэх боломж соёлын ялгаанаас болоод байдаггүй болов уу гэж мунхаг би бодном.
Дамдинсүрэн гуай агуу шүү дээ. Тэр хүний энд хүрч үнэлэгдчих аварга гараагүй л байна.
Өнөө үед орчуулагдаж буй зохиолуудаас Гомбосүрэн гуайн Достоевскийн "Преступление и наказание" зохиолыг орчуулсан нь ихэд таалагддаг. "Гэм зэм" гэх нь дэндүү зөөлөн санагдсан ч Гомбосүрэн гуайн өөрийх нь тайлбарлахыг дуулах аз тохиож санаа минь өөрчлөгдсөн. Мөн мань хүний "Хүмүүс орос хэлээр их урт өгүүлбэр утга алдахгүйгээр хэлж болдог гэдэг. Достоевский ингэж их уртаар бичихдээ мастер хүн. Би тэрэнтэй нь барьцаж монгол хэлэнд бас их урт өгүүлбэрээр утга төгөлдөр бичиж болно гэдгийг харуулахыг зорьсон" гэж хэлснийг санан байж монгол орчуулгыг дахин уншихдаа нээрээ урт урт өгүүлбэр байгаа утга нь сайхан холбогдож буйг анзаарч биширсэн билээ. Мөн мань хүн би Дамдинсүрэн гуайн монголчлон орчуулах арга барилыг чухалчилсан гэж байсан.
Гэхдээ богино өгүүлбэрүүдээр утга сайхан илэрхийлэхийг үгүйсэж болохгүй байх өө.
Үүнтэй ижлээр зохиолыг эх хэл дээрээ байгаагаар нь орчуулах гэсэн улсыг ч тэр жинхэнэ монгол болгочихож чадаж буй улсыг ч тэр дэмжиж байна. Заавал нэг талыг барьсан санал өг гэж шахвал монгол болж харагдуулж чадсан Дамдинсүрэн гуайн Алтан загас шиг нь орчуулах нь миний сонголт болно.
За орчуулагч хүн шиг сүрхий дүгнэчих лээ :-). Би жирийн нэгэн уншигч, блог бичиж эхлэн суралцагч юм шүү дээ.
Тэр нэг алтан дундаж гээч юмыг л аятайхан шиг тэгшхэн шиг татах нь орчуулагчийн гол чадвар гэх юм уу даа... Гэхдээ би хувьдаа бас Дамдинсүрэн гуайн орчуулах хэв маягийг таалдаг. Хэл өөр хүмүүс гэдэг чинь сэтгэлгээ өөр л байж таарна.
Нэмж хэлэхэд орос хэлээс монгол руу, англи хэлээс монгол руу орчуулах хоёр бол газар тэнгэр шиг ялгаатай юм билээ. Уг нь хэлний бүтцийн хувьд адил боловч тухайн хэлүүдээр зөөгдөж ирдэг соёл иргэншлүүд асар их ялгаатай болохоор тэр байх л даа.
Сайн уу? Энэ үнэхээр миний дуртай шүлгүүдийн нэг дээ. Гэхдээ Орос шүлэг нь нэг л биш харагдаад байх юм. Эсвэл ийм хувилбар байдаг юм болов уу ? Миний бага ангид цээжилж байсан маань бол энэ хувилбар нь гэх юм уу даа.
Энд дараад сайтруу нь ороод уншаад үзээрэй!
:) bid 2 blogiinhoo hayagiig solison shuuu. PLEASE UPDATE
http://beckjenni.blogspot.com
Как говорилось на [url=http://www.soki.tv]Seexi.net[/url] Вопрос в теме. Ведь нефть качают напрямик из под нас,можно заявить. Нефть эта по сути общая,тк мы все живем на территории РФ,просто у кого другими словами вполне вероятность это делать,а у кого то нет. Так можно ли нам как то получать за это хоть что то? ну,цены сниженные на бензин для "своих" жителей РФ,и поднять на экспорт или же что то такое. Или это верно,что кто на этих скважинах работает то деньги и получает? Надеюсь я верно свою мысль донесла.
Как говорилось на [url=http://www.soki.tv]Soki.TV[/url] мне понравился Виши с гиалуроновой кислотой ( может, так как не подделка была).Не понравился Чистая Линия.Хотела бы новый купить, но не знаю, на чем остановится-за границу 100 лет не ездила, а в Летуалях различных думаю из одной бадьи в соседнем микрорайоне разливают.Что скажите на счет LIERAK, PAYOT?От себя добавлю, что замечательное средство для ухода за кожей вокруг глаз-БЛЕФАРОГЕЛЬ, продается в аптеках (содержит гиалуронку, увлАжняет очень хорошо, быстро впитывается, не вызывает привыкания). Кто чем использует, расскажите!
П.С. мне 32, кожа нормальная.
End baigaa zaluus yagaad Damdinsuren guaig Ikon bolgood baigaag oilgoxgui yum. Ugaasaa mongoliin utga zoxiold odoo c Runchen Damdinsuren gesen xoer l xun gollox uuregtei xoer xucirxeg dalavc baisan bolxoos eroosoo gantsxan Damdinsuren gedg gants xun gadaadiin uran zoxioliig orcuulsan yum bish l dee!!! jisjee n Rinchen guain orcuulgiin onol bol arai boditoi shinjlex uxaanc, arai ooroo xelbel Damdinsuren guaigaas arai iluu Pragmatic taldaa, Minii xuvid bol Rinchen guai bol yax argagui ayalguu saixan orcuuldag, medeej tuxain yueiinxel nairuulgiig es tootscvol mash tovc todorxoi, enguun orcuuldag n xiisnees n odoo c mederc bolno. Eroosoo ene xenii hsavi xenii surguuli gesen jalga dovnii uzel met iimerxuu bodol xaanaas gadaad baidgiig er oilgoxgui yum! Er n zovxon Mongol zuir ug, ovormoc xeltsiig oruulsnaar sain orcuulga gej xelj boloxgui baix aa! Yax ve onoogiin zaluus ex xelee meddeggui, medexguidee tegj baij bolox l yum! Gexdee l Renchin guain Mongoliin xel shinjleld oruulsan unet zuiliig yagaad c martaj, orcuulgiin onoliin tom tsoorxoig nuxson ter tom gaviyag uguisgej yasanc boloxgui e! Xerev minii bicsen taalgdaxgui shuumjleltei sangdval minii turburam2002@yahoo.co.uk bicne uu!? Xundetgesen zuraac Turburam.S
***
Ариун үзэсгэлэнгийн биелэл шиг,
Агшин зуурын үзэгдэл шиг,
Санаандгүй чамтай танилцсан
Сайxан учралаа би мартаж чадсангүй.
Xувьгүй шаналлын зүдгүүрээр ч,
Xуумгай гачлангийн түгшүүрээр ч,
Яруу xоолой надад удтал уянгалж,
Ялдам төрx чинь зүүдэнд буусан.
Он жилүүд өнгөрсөөр. Урьдын мөрөөдлийг
Оргүй болтол уйгагүй тасчиж,
Танxил энxрий xоолойг чинь ч,
Тэнгэрлэг төрxийг чинь ч xэдийнээ мартжээ.
Бурxан таxил ч үгүй, онгод найрагч ч үгүй,
Нулимс ч, амьдрал ч, дурлал ч үгүй,
Бүx өдрүүд аниргүйxэн цувсаар,
Намнчлалын бөглүү цээрлэлд автсан.
Ариун үзэсгэлэнгийн биелэл мэт,
Агшин зуурын үзэгдэл мэт,
Санаандгүй даxиад л, чамтай учирлаа.
Сэтгэлийг минь чи xовсдон татлаа .
Бурxан таxилаараа ч, онгод найргаараа ч,
Амьдралаараа ч, нулимсаараа ч, дурлалаараа ч,
Бүгтxэн зүрxээ тайтгаруулаад,
Аxиад л түүнийг гэж залбирлаа эxэллээ.
This makes the mixing phase a lot easier, just put in your concrete and water, and off you
go by the wheelbarrow load. Polished concrete floors come in different colours
and types to suit the different decorative and functional requirements of domestic or commercial customers.
However, both the methods have their own pros and cons.
Some of the factors could be individualistic for the business organization you betwixt
14 to 30 days. payday
nike air huarache
golden goose
nfl store
michael kors handbags
nike air force
off white
goyard bags
air jordan
adidas tubular
birkin bag
replica bags from china replica bags aaa quality replica kipling bags
go to my blog Dolabuy YSL look these up gucci replica handbags helpful hints Chrome-Hearts Dolabuy
Post a Comment