Бөх Сэрэмжид

Хоньчин бүсгүй тал нутагтаа хонио хариулж явахад хоёр орос цэрэг таарчээ. Сэрэмжид нуруу өндөр, ташаа өргөн, цээж түүхгэр, бэлхүүс нарийн, мөр тэвхгэр, унаган махаа гээгээгүй сайхан монгол бүсгүй. Нэг юм яриад л байна. Хэл яриаг нь мэдэхгүй ч, тэсч ядан шүлэнгэтсэн харцаар хэрэг бишдэх нь гэдгийг ойлгов. Сэрэмжид мэнд мэдээд цааш явах гэтэл нэг нь ирээд бариад авч гэнэ. Саяхан оёсон шинэ дээлийг маань энэ муу ноцож байж урах нь, үгүйдээ оёдолоороо ханз тавиад ажлын нэмэр гэсэн шиг бодогдов. Баруун гарын алгыг тэдэн рүү харуулан дээш өргөөд хүлээж бай, одоохон гэж дохиод бүсээ тайлж, дээлийн товчоо мулталж эхлэв. Хувцсаа тайлаад эхлэхээр, бүсгүйг өөрөө дур хүсэл дүүрэн байна гэж ойлгосон бололтой, цэрэг эрс хоорондоо чанга чанга ярин хөхрөлдөөд зууралдаад байхаа болив.
Сэрэмжид бүс, шинэ тэрлэгээ тайлаад нямбай эвхэж тавиад хартал нэг цэрэг өмд гутлаа тайлчихсан хагас шалдан зогсож байв. Хээ бузартай муу золиг вэ гэж бодоод, дотуур дан дээлийнхээ хормойг шуугаад, цээжээ урагш түрээд, бага зэрэг тонгойн, хөлөө тахимаар үл ялиг нугалан алцайн зогсчээ. Бүсгүй эрд улам дур булаам харагдаж, урин дуудаад өдөөд байх шиг тааламжтай мэдрэмж төрүүлжээ. Тачаадсан эр гараа түүхийгээд байгаа цээж рүү явууллаа. Сэрэмжид огцом доош суунгаа цээж рүү нь мөрөөрөө хүчтэй ёвронгоо, учраагаа тахимаар нь хоёр гараараа шүүрч аваад хүчтэй татав. Яах ийхийн зуургүй ар нуруугаараа хойш саван, дагзаараа газар цохин ойчив.
Унасан эр бүсгүйг янаглах биш барилдах гэж хувцсаа хөнгөлж дээлээ тайлсан, өдөж биш өрөж чухамдаа түрүүлгээ харан унахаас хамгаалж тийн зогссон болохыг ойлгож эхлэв. Гэхдээ шаварт унасан бярууг ганцаар бярдан суга татан гаргаснаас хойш "бөх Сэрэмжид" гэж нутаг хошуундаа алдаршсан, залуудаа барилдаж явсан гэх янхигар хөх өвөө нь "бяруу өргөчихдөг бяртай гэлүү" гээд ач охиныг нь оролдоод зүгээр байлгахаа больсон нутгийн харчуудаас биеэ хамгаал гэж монгол бөхийн мэхээс зааж өгсөн, тэдэнтэй хонины бэлчээрт хүч үзсээр бэлтгэл хангагдсан тамирчин шиг болсон байсныг явуулын харийн цэргүүд яаж мэдэх билээ дээ.
Өмд гуталгүй найз нь унаж буйг хараад нөгөө цэргийн инээд хүрч тэсгэлгүй тачигнатал хөхөрч улам хор шар малтана. Хүчирхийлэх гээд өөрөө хүчгүй гэдгээ харуулсан, гэнэгүй байж цэвэр тавиулсандаа ичсэн, хорссон эр хүч үзүүлэхээр босоод ирвэй. Дайрлаа. Давшлаа. Орлоо. Уналаа. Бослоо. Өрлөө. Барьлаа. Алдлаа. Уурлалаа. Улангаслаа. Уналаа. ...Уналаа. Уналаа. Унасаар цуцлаа. Үзэгчийн суудалд байх нөгөө цэрэг монгол бүсгүйн бяр тэнхээг, бөхийн мэхийг шүтлээ, биширлээ. Цуцсан нөхөртөө гутал хувцсыг өмсгөв. Эрхий хуруугаа гозойлгоод "мундаг" гэж, хоёр гараа атгаад "амжилт" гэж "хэлээд" явцгаасан гэдэг.